ANTİK MISIR’DA MÜZİK

 

ANTİK MISIR’DA MÜZİK

 

Müzik Nedir?

Müzik, insanların duygu ve düşüncelerini ifade etmek için kullanılan bir sanat formudur. Genellikle bir ritim, melodi ve harmoniye sahiptir ve enstrümanlar, sesler ve sözler gibi farklı unsurlar kullanılarak oluşturulabilir. Müzik, birçok farklı amaç için kullanılabilir, örneğin eğlence, dinlenme, iletişim, dini ritüeller, sosyal etkileşim ve protesto gibi.

İnsanların tarih öncesi dönemlerden beri yarattığı bir sanat formu olarak yukarıda da belirtilen Müzik, dünya genelinde birçok farklı kültürde de gelişmiştir. Farklı stillere ve türlere ayrılabilir, örneğin klasik müzik, pop müzik, rock müzik, caz, blues, hip-hop, country müzik gibi. Her bir tür, farklı özelliklere sahiptir ve farklı amaçlar için kullanılabilir.

İnsanların duygularını ifade etmek, iletişim kurmak ve birlikte zaman geçirmek için kullanabileceği güçlü bir araçtır. Ayrıca, müzik, insanların zihinsel sağlığına da olumlu etkileri olan bir terapidir ve stresi azaltmaya, zihinsel sağlığı geliştirmeye ve ruhsal rahatlamaya yardımcı olabilir. Bu bağlamda tarihin her çağında müzik bir şekilde herhangi bir alanda mutlaka kullanılmıştır. Antik Mısır uygarlığı da müziği farklı alanlarda kullanan uygarlıklardan biridir.

Antik Mısır’da Müzik

Antik Mısır, dünya tarihinin en eski ve en ilginç medeniyetlerinden biridir. Müzik de bu medeniyetin önemli bir parçasıydı. Antik Mısırlılar, müziği hayatın birçok yönünde kullanıyorlardı. Dinî törenlerde, kraliyet kutlamalarında, cenaze törenlerinde ve hatta günlük yaşamda bile müzik kullanılırdı.

Antik Mısır müziği, çoğunlukla çalgılarla yapılan bir müzikti. Bu çalgılar arasında liralar, arp, flütler, obualar ve davullar gibi enstrümanlar vardı. Ayrıca, şarkı söyleyen müzisyenler de önemli bir rol oynuyordu. Antik Mısırlılar, müzik aletleri ve müzisyenlerin yeteneklerini oldukça takdir ediyorlardı.

Antik Mısır müziği, genellikle ritmik ve tekrarlayan bir yapıya sahipti. Müzik, genellikle dans ve gösterilerle birleştirilirdi. Ayrıca, müzik aletlerinin yapımında kullanılan malzemelerin kalitesi de önemliydi. Örneğin, arp yapımında kullanılan ahşaplar, lüks ağaçlardan seçilirdi.

Antik Mısır’da Müziğin Kullanım Alanları

Müzik, çoğunlukla dinsel törenlerde kullanılırdı. Özellikle de tapınaklarda yapılan ayinlerde müzik önemli bir rol oynardı. Tanrıların gücünü ve ihtişamını vurgulamak için yapılan bu törenlerde, müzisyenlerin çaldığı müzikler, törenin havasını belirlerdi. Ayrıca, kraliyet kutlamalarında, düğünlerde ve diğer özel etkinliklerde de müzik kullanılırdı.

Antik Mısır müziği hakkında, günümüze ulaşan çok az belge ve kaynak bulunmaktadır. Ancak, bazı duvar resimleri, heykeller ve yazılı belgeler, müziğin Antik Mısır toplumunda ne kadar önemli olduğunu göstermektedir.

Bunların dışında Antik Mısır'da müzik, toplumun birçok kesiminde kullanılırdı. Örneğin, tarım işçileri, müzik eşliğinde çalışırlardı. Ayrıca, askeri birliklerin savaşa hazırlanırken müzikle motive edildiği bilinmektedir. Müzik, ayrıca evlerde de dinlenirdi ve halk arasında popüler şarkılar söylenirdi.

Müzik, Antik Mısır toplumunda sadece eğlence amaçlı kullanılmazdı. Aynı zamanda, müzik tedavi amacıyla da kullanılırdı. Antik Mısırlılar, müziğin insan üzerindeki olumlu etkilerini fark etmişlerdi. Bu nedenle, hastalıkların tedavisinde müzik kullanılırdı.

Antik Mısır müziği, genellikle çok sesli bir müzik değildi. Enstrümanlar genellikle tek bir melodi çalardı ve şarkı söyleyenler de bu melodiyi takip ederlerdi. Ancak, bazı müzik aletleri, özellikle de arp, diğer enstrümanlarla birlikte çalındığında çoklu bir müzik oluşturabilirdi. Bunun dışında önemli şarkılar tapınaklarda sık sık çalınırdı.

Antik Mısır’ın Önemli Şarkıları

Antik Mısır'da popüler şarkıların tam listesi günümüze kadar ulaşmamıştır, ancak bazı örnekler kaydedilmiştir.

Örneğin, "İskenderiye'ye Yolculuk" adlı bir şarkı, MÖ 3. yüzyılda yazılmıştır. Bu şarkı, Mısır'dan İskenderiye'ye giden bir yolculuğun hikayesini anlatır. Şarkıda, yolculuk sırasında yaşanan maceralar, yolculuğun güzellikleri ve İskenderiye'nin ihtişamı anlatılır.

Bir diğer popüler şarkı örneği ise "Aşkın Gücü" adlı şarkıdır. Bu şarkı, aşkın gücünü ve insanların birbirine olan sevgisini anlatır. Şarkıda, aşıkların birbirine olan bağlılığı ve sevgisi vurgulanır.

"Kahramanın Şarkısı" da Antik Mısır'da popüler olan bir diğer şarkıdır. Bu şarkı, savaşçıların cesaretini ve kahramanlığını anlatır. Şarkıda, savaşçıların zaferleri ve düşmanlarına karşı olan üstünlükleri vurgulanır.

Bunların yanı sıra, Antik Mısır'da popüler olan birçok şarkı ve melodinin günümüze kadar ulaşmadığı da unutulmamalıdır. Ancak, duvar resimleri, heykeller ve yazılı belgeler gibi kaynaklar, Antik Mısır müziğinin ne kadar zengin ve önemli olduğunu gösterir.

Antik Mısır müziğine dair kaynakların çoğu, duvar resimleri, heykeller ve yazılı belgeler gibi sanatsal ve yazılı materyallerdir. Bununla birlikte, arkeolojik kazılar ve müzik aletlerinin kendileri de Antik Mısır müziğine dair kanıtlar sağlayabilir.

Örneğin, Mısır'da yapılan arkeolojik kazılarda, müzik aletlerinin kalıntıları bulunmuştur. Bu aletler arasında, flütler, obualar, davullar ve arp gibi enstrümanlar vardır. Bu enstrümanlar, üretildikleri malzemelerin özellikleri ve tasarımları hakkında bilgi sağlar.

Ayrıca, bazı müzik aletlerinin yapımı hakkında yazılı kaynaklar da bulunmuştur. Bu kaynaklar, müzik aletlerinin nasıl yapıldığı, hangi malzemelerin kullanıldığı ve hangi tekniklerin kullanıldığı hakkında bilgi verir.

Bunların yanı sıra, mumyalardan da Antik Mısır müziği hakkında ipuçları elde edilebilir. Bazı mumyaların yanında, müzik aletleri ve notalar da bulunmuştur. Bu notalar, müzikal yapı ve düzen hakkında bilgi sağlar.

Antik Mısır’da Kullanılan Enstrümanlar

Antik Mısır müzik aletleri arasında en önemli olanları arplar ve liralar idi. Arp, kraliyet müziği ve dinsel törenlerde kullanılan önemli bir müzik aletiydi. Liralar da genellikle kraliyet müziği ve dinsel törenlerde kullanılırdı. Ayrıca, flütler, obualar, davullar ve ziller gibi diğer müzik aletleri de kullanılırdı.

Üflemeli çalgılar arasında flütler, obualar ve farklı tiplerde borular bulunurdu. Flütler, Antik Mısır müziğinde oldukça popülerdi ve genellikle dinsel törenlerde ve askeri kutlamalarda kullanılırdı. Obualar ise, daha az popüler olsalar da bazı törenlerde kullanılırdı.

Vurmalı çalgılar arasında davullar ve ziller bulunurdu. Davullar, savaşçıların savaşa gitmeden önce motivasyonunu artırmak için kullanılırdı. Ziller ise, genellikle dans gösterilerinde kullanılırdı.

Antik Mısır’ın İlginç Enstrümanı “Sistrum” ve “Nefer”

Antik Mısır'da bazı ilginç müzik aletleri de kullanılırdı. Örneğin, "sistrum" adı verilen bir tür müzik aleti, dinsel törenlerde kullanılırdı. Sistrum, metal bir çerçeve üzerine gerilen metal çubuklardan oluşurdu ve çubuklar sallandığında zil benzeri bir ses çıkarırdı.

Ayrıca, Antik Mısır'da bazı enstrümanlar, özel bir işlev için kullanılırdı. Örneğin, "nefer" adı verilen bir tür müzik aleti, savaşta düşmanları korkutmak için kullanılırdı. Nefer, büyük bir boynuz veya trompete benzerdi ve yüksek sesle çalındığında etkileyici bir sese sahipti.

Eski Mısır'da nefer adı verilen büyük bir boynuz veya trompete benzer bir müzik aleti, özellikle savaşlarda kullanılmıştır. Nefer, savaş saflarının ilerlemesi sırasında çalınarak düşmanları korkutma amacıyla kullanılırdı. Ayrıca, nefer, önemli dini kutlamalarda da kullanılabilirdi.

Nefer'in savaşlarda kullanımı, antik bir Mısır belgesi olan "Prisse Papyrus"da da bahsedilir. Bu belge, Mısır'daki birkaç farklı müzik aleti hakkında bilgi verir ve nefer'in savaşlarda kullanımına özel bir vurgu yapar.

Ayrıca, nefer'in dini kutlamalarda kullanımı da antik belgelerde kaydedilmiştir. Örneğin, nefer'in, tanrıların doğuşunu kutlamak için kullanıldığı bilinmektedir. Bu kutlamalarda, nefer'in yüksek sesi, tanrılara saygı göstermek için kullanılırdı.

Sonuç olarak, nefer özellikle savaşlarda kullanılan bir müzik aletiydi, ancak dini kutlamalarda da kullanılabilirdi. Bu müzik aleti, yüksek sesi ve etkileyici görünümüyle, antik Mısır toplumunda tıpkı diğer müzik alaetleri gibi önemli bir yere sahipti. 

YAPTIRDIĞI PİRAMİTLERE GÖMÜLMEYİ REDDEDEN MISIR FİRAVUNU SNEFRU

Ahiret İnancı

Bilinen tarihten bugüne en çok merak edilen veya üzerinde spekülasyon dahil tartışmalar yaratan olgu ahiret inancıdır. Neredeyse tüm toplumlarda ahiret inancıyla ilgili bulgulara rastlanılır. Biyolojik bir varlık olarak insan, doğar, büyür ve ölür. Bu temel döngü tüm medeniyetlerin insan ömrünün bu kadarla sınırlı olmayacağı inancını doğurmuştur. Eski çağlarda insan ömrünün çok kısa olduğunu biliyoruz. Bu kısa ömür bir insan için yeterli bir zaman mıdır? Algısı hep tartışılmış ve neticede ahiret inancına dayanak oluşturmuştur.

Medeniyetleri incelerken, onların ahiret inancına sahip olup olmadıklarına kanıt oluşturacak temel detaylar vardır. Mezar, ölü gömme törenleri, ölünün eşyalarıyla birlikte gömülmesi vb. Mezarlar uygarlıkların inançlarına göre farklılıklar gösterirdi. Hint medeniyetinde ölüler gömülmez, cesedi yakılarak külleri bir kavanoza hapsedilir ve İndus veya Ganj nehirlerine bırakılırdı. Yine bazı medeniyetlerde küller nehirlere dökülmez evde muhafaza edilirdi.

Antik Mısır’da Ahiret İnancı

Antik Mısır medeniyetinde ahiret inancı ise tüm medeniyetlerden daha farklıdır. Antik Mısır’da ölüler mumyalanır ve ahirete öyle gönderilirdi. Ancak Antik Mısır’da firavunlar, sade mezarlara değil devasa piramitlere veya mezar odalarına gömülürlerdi. Bu anlayış zamanla mimarinin de gelişmesine ve günümüze kadar ulaşacak olan devasa piramitlere olanak sağlayacaktı.

Antik Mısır’da firavunlar ilk defa firavun Djoser döneminde piramitlere gömülmeye başlanmıştır. Antik Mısır’da yapılan ilk büyük piramit olarak kabul edilen Basamaklı Piramit, firavun Djoser tarafından yaptırılmıştır. Basamaklı Piramitten sonra yapılan tüm piramitler örnek alınmış ve firavunlar arasında daha iyisini yapma yarışı başlatmıştır.

Djoser ile başlayan piramit mezar geleneği, 4. Hanedanın en önemli firavunlarından biri olan Snefru tarafından da devam ettirilmiştir. Snefru’nun en büyük amacı gerçek bir piramit şekli olan mezar inşa etmektir.

Firavun Snefru (MÖ 2613-2589)

Firavun Snefru ile ilgili olarak elimizde çok fazla bilgi yoktur. Ancak, 24 yıllık bir hükümdarlık dönemi vardır. Bu dönemle ilgili elimizdeki en somut veriler yaptırmış olduğu piramitlerdir. Snefru, Keops'un babası ve saltanatı Giza'daki büyük piramitlerin inşasından kısa bir süre öncesine denk gelen dördüncü hanedanın başıydı.

Snefru'nun hükümdarlığı sivil huzursuzluğun azalmasına ve en iyi bilindiği kraliyet gücünün artmasına tanık olmuştur. Yaşamı boyunca üç büyük piramit inşa etmiştir: İlk ikisi Djoser döneminde Imhotep'in modelinden sonra inşa edilen basamak piramitleriyken, üçüncü piramit Mısır ve Sudan'daki diğer piramitlerden farklı bir açıya sahip olduğu için Eğik ve Kızıl Piramit olarak bilinir.

Meydum Piramidi

Snefru’nun en büyük amacı öldükten sonra gömülebileceği bir piramit yapmaktı. Meydum piramidi ile başlayan bu süreç Kızıl piramidin yapılmasıyla son bulmuştur. Snefru ilk olarak Meydum piramidini yaptırmaya karar verir. Ancak Meydum piramidi sanıldığının aksine düz bir piramit şeklini almaz. Djoser piramidi gibi piramit günümüze basamaklı bir şekilde ulaşmıştır. Meydum piramidinde başarısı olan Snefru, yeni bir piramit yapmaya karar verir. Ancak kullandıkları taşların zemine daha uygun oturması için bazı çalışmaların yapılmasını emreder.

Eğik Piramit

Snefru’nun emriyle yapımına başlanan ikinci piramit “eğik piramittir.” Bu piramidin inşasına başlanırken amaç tam piramit şeklini yakalamaktır. Bu doğrultuda çok fazla işçi ve malzeme getirilir. Dönemin en büyük mimarlarından biri olan ve aynı zamanda vezir olan Kanofer bu işin başına getirilir. Eğik piramidin yapımı başlamadan önce zemin kontrolü yapılmadığı için piramit inşaatının ortalarına gelindiğinde zemin kaymaya başlar ve piramidin bu açıyla daha fazla dik yapılamayacağı ve tamamlanamayacağı anlaşılır. Daha sonra mimar Kanofer piramidin eğik bir şekilde tamamlanması emrini verir. Piramit nihayet eğik de olsa tamamlanır. Ve günümüze eğik piramit olarak ulaşır.

Kızıl Piramit

Yapılan iki piramide rağmen Firavun Snefru, gerçek bir piramit yapmakta kararlıdır. Bunun için üçüncü bir piramit için yeniden emir verir. Bu defa zemini test edilen ve piramit yapımı için uygun olan Daşhur bölgesi seçilir. Bu piramit “Kızıl Piramittir.” Kireçtaşından yapılan ve çekirdeği olmadan inşa edilen ilk piramitti. Tabanı Asvan'dan getirilen taş bloklardan inşa edilmiş, ancak duvarlar taş yerine kumdan bir çekirdeğe sabitlenmiş kerpiç tuğlalardan yapılmıştır. Bu yöntem, tepede tamir edilmesi gereken bir şey olduğunda yeni bloklar çıkarmak zorunda kalmak yerine, gelecekteki onarımlar ve tadilatlar için daha kolay erişilebilir malzemelerle sonuçlanmasını sağlamaktır. Boyutları Giza'daki Büyük Piramit'in neredeyse tam yarısı kadardır, bu da yaklaşık yarısı kadar (dört) mezar odası barındırdığı anlamına gelir.

Snefru ve Mezarı

Kızıl piramit nihayet Firavun Snefru’nun hayal ettiği gerçek piramit şeklinde yapılabilmiştir. Mısır tarihinde kendisi için üç piramit inşa eden başka bir firavun daha yoktur. Snefru bu mizacıyla tarihe önemli bir firavun olarak geçmiştir. Ancak üç tane piramit yaptırmasına rağmen Firavun Snefru’nun mezarı halen daha bulunamamıştır. Snefru, yaptığı piramitleri beğenmediği ve bu yüzden oraya gömülmeyi reddettiği sanılmaktadır.

Senefru’nun piramitlere gömülmeyi neden reddettiği halen daha tartışılan bir konudur. Bazı Mısır bilimcilere göre ise mezarı yağmalanmış veya mezar hırsızları tarafından çalınmış olabilir. Ancak son dönemlerde yapılan arkeolojik çalışmalar mezar odasının içinde bir ceset olmadığı ve Snefru’nun piramitlerin dışında bir nekropole gömülmüş olabileceğine işaret ediyor.

Sonuç

Her şeye rağmen firavun Snefru, alçak gönüllüğü ve yardımsever kişiliği ile 4. Hanedan devrinin en büyük firavunlarından biridir. Snefru’nun oğlu olan Kufu veya bilinen adıyla Keops, babasının aksine sert karakterli ve despottur. Ancak Keops, babasının ulaşmak istediği piramit mimarisine kızıl piramidin iki katı büyüklüğünde bir piramit yaparak ulaşmıştır.

Ahiret inancı insanları belli uğraşlara ve bu uğraşların dayattığı temel görevlere doğru yönlendirmiş ve yönlendirmeye de devam edecektir. Günümüzde her ne kadar ahirette huzur bulmak için devasa piramitler yapılmasa da insanlar iyi bir yaşam sürmek için başkalarının temel haklarına saygısızlık yapmakta, onları tanımamakta ve çiğnemektedir. Ahiret, dünyadan geçer.

 

ANTİK MISIR’IN ÖNEMLİ ŞEHİRLERİ (TEB (LUKSOR) VE MEMPHİS)

Yerleşik Hayat

İnsanlar, mağaralardan çıkıp yerleşik hayata geçtiklerinden beri yaşam alanlarını her anlamda geliştirme eğilimi içinde olmuşlardır. İlk yerleşimler daha çok tarımsal alanları korumak için tarım alanlarına yakın yerlerde yapılmıştır. Bu aslında bir istekten çok bir zorunluluk olarak ortaya çıkmıştır. Neticede doğada sadece insanlar yoktur. Yırtıcı olsun veya olmasın her türlü canlının yaşadığı doğada tarımsal alanların korunması insanoğlu için oldukça önemli bir zorunluluktur. Bundan dolayı insanlar bir arada yaşamayı tercih etmişlerdir. Yaşadıkları fiziksel mekanları birbirlerine yakın inşa etmiş ve böylelikle birlik olduklarını göstererek doğanın olumsuz taraflarını bertaraf etmeye çalışmışlardır.

Tarımsal alanların korunması ile başlayan yerleşik hayat önce küçük yerleşim alanların doğmasına daha sonra insan nüfusunun artmasıyla birlikte yerini büyük şehirlere bırakmıştır. 

Uygarlıklar büyüdükçe, şehirler de büyümüş ve bu şehirlere bazı temel fonksiyonlar kazandırılmıştır. Deniz kenarında olan bir şehrin limanı sayesinde ticari fonksiyonunun gelişmiş olması buna örnek olarak verilebilir.

Antik Mısır ve Şehirleşme

Medeniyetin doruk noktası olan Antik Mısır’da da bu şehirleşme faaliyetleri fonksiyonları gözetilerek gerçekleştirilmiştir. Stratejik anlamda korunması kolay olan şehirler başkent olarak belirlenmiştir. Nil etrafında kurulan bu şehirler genelde firavun değişikliği ile de değişime uğramıştır. Tabi ki Antik Mısır gibi büyük bir medeniyette birden çok şehrin gelişmiş olması da doğaldır. Antik Mısır’ın en önemli şehirlerinden bazılarına Teb, Amarna, Memphis, Fayyum, Tanis ve Kahire gösterilebilir.

Teb (Luksor)

Teb, tarihinin büyük bir bölümünde Mısır'ın başkentiydi. Yeni Krallık döneminde (MÖ 16-11. yüzyıllar) ülkenin başkentiydi. Teb, Nil Nehri'nin batı kıyısında, Kahire'nin yaklaşık 350 kilometre güneyinde yer almaktadır. Antik çağda Teb, "Waset", "Thebai" veya "Diospolis Parva" ("Ayın Küçük Şehri") olarak biliniyordu. En parlak döneminde iki milyondan fazla nüfusa sahipti.

Şehir, Narmer ya da Aha olarak da bilinen Menes tarafından kurulmuştur. MÖ 3100 civarında Yukarı ve Aşağı Mısır'ı tek bir krallık halinde birleştirmesiyle tanınır.  

Şehir, "tanrıların kralı" ve "gerçeğin efendisi" olarak bilinen Amon-Ra'ya adanmış bir tapınağın bulunduğu bir alana inşa edilmiştir. Amon-Ra tüm Antik Mısır'daki en önemli tanrılardan biriydi, bu nedenle bu yeni başkent için koruyucu tanrı olarak seçilmesi mantıklıdır.

Teb, Menes'in yönetimi altında hızla büyümüştür çünkü konumu onu Küçük Asya (günümüz Türkiye'si) ve Nubya (günümüz Sudan'ı) arasındaki ticaret için ideal hale getirmiştir. Teb, Er-Rb ('yaşam evi' anlamına gelir) adı verilen daha eski bir yerleşimin üzerine inşa edilmiştir. Bu eski yerleşim, MÖ 2100 ile MÖ 2050 yılları arasındaki Birinci Ara Dönem'de terk edilmişti çünkü yakındaki Moeris Gölü'nden gelen sel nedeniyle sürdürülemez hale gelmişti.

Mısır'daki ilk firavunlar Abidos'a gömülmüştür, ancak Orta Krallık döneminde yöneticiler Teb'e gömülmeye başlamıştır. Burada gömülü olan en ünlü firavunlar arasında Tutankamon ve Ramses II bulunmaktadır. Teb'de ayrıca zaman içinde kazılmış birçok tapınak ve mezar bulunmaktadır.

Teb, zaman zaman Mısır hükümdarları için askeri bir üs olarak da hizmet vermiş ve birçok firavun saraylarını burada inşa etmiştir. Şehir yıllar boyunca birçok kez yıkılmış, ancak her zaman yeniden inşa edilmiştir. MÖ 500 yılına gelindiğinde bir kez daha Mısır'ın başkenti haline gelmiştir.

Yeni Krallığın başkenti ve tüm Mısır'ın en büyük şehirlerinden biri olan Teb, zirvesinde 100.000'den fazla insanı barındırıyordu ve Mısır tarihinin en önemli yöneticilerinden bazılarına ev sahipliği yapıyordu. O dönemde dünyanın en gelişmiş şehirlerinden bazılarıydı. Özellikle Teb, bir kültür ve eğitim merkeziydi.

Memphis

Antik Mısır şehirleri Nil Nehri etrafında kurulmuştur ve Memphis de bunlardan biridir. Memphis, eski Mısır medeniyetinin doğduğu yer olarak bilinir ve Mısır'ın ilk başkenti olarak kabul edilir.

Memphis, M.Ö. 3500'lere kadar uzanan geçmişiyle Mısır'ın sürekli yerleşim gören en eski şehirlerinden biriydi. Tarih boyunca pek çok farklı hükümdara başkentlik yapmıştır ve yazının tapınakların ya da sarayların dışında günlük hayata yayılmaya başladığı ilk şehirlerden biri olmasıyla dikkat çekmektedir.

Memfis, Yukarı ve Aşağı Mısır'ı M.Ö. 3150 civarında tek bir krallık halinde birleştiren Menes (Narmer) tarafından kurulmuştur. M.Ö. 1070 yılına kadar Mısır'ın yaklaşık iki yüz yıl boyunca başkenti olarak kalmış ve bu tarihte yakındaki Sakkara'ya (başka bir antik kent) taşınmıştır.

Şehir, Nil Nehri'nin batı kıyısında, Mareotis Gölü'nün (şu anda kuru olan) yakınındaki kumlu bir höyüğün üzerine kurulmuştur. Şehir adını bu gölden ve aynı zamanda koruyucu tanrısından almıştır: Mephiteh ya da Mephis (Ptah'ın yerel bir şekli). Daha sonraki dönemlerde Memphis, en azından Eski Krallık döneminden (MÖ 2686-2181) beri yaratıcı tanrı olarak tapınılan Ptah ile ilişkilendirilmiştir.

Memfis'in adı, "parlayan" ya da "beyaz olan" anlamına gelen Batı Sami kökenli bir kelimeden türemiştir ve görünüşe göre binaların soluk rengine ya da belki de bu bölgedeki birçok yapı için yapı malzemesi olarak kullanılan Giza'daki parlak kireçtaşına atıfta bulunmaktadır.

Memphis her zaman antik bir şehir değildi. Nil Deltası'nın doğu ucunda küçük bir köy olarak başladı, ancak kısa sürede Mısır'ı Asya ve Afrika'ya bağlayan büyük bir ticaret merkezi haline geldi. Şehir aynı zamanda Mısır'ın diğer bölgelerinden ve ötesinden buraya seyahat eden birçok insana da ev sahipliği yapmıştır; bunlar arasında Ramses II (MÖ 1279-1213) gibi hükümdarlar tarafından Libyalılar ve Etiyopyalılar gibi istilacılardan korumak için gönderilen askerler de bulunmaktadır.

Antik çağda Memphis, kireç taşından yapıldığı için "Beyaz Surlar" olarak biliniyordu. Şehir, Ptah tapınağı da dahil olmak üzere birçok tapınağı ve nekropolü (mezarlık) ile hala ünlüdür. Şehir yüzyıllar boyunca ticaret, kültür, din ve siyaset için önemli bir merkez olarak hizmet vermeye devam edecektir.

 

ÖNEMLİ ANTİK MISIR SEMBOLLERİ VE ANLAMLARI

ÖNEMLİ ANTİK MISIR SEMBOLLERİ VE ANLAMLARI

 

İnsanlar, Tarih’e her dönemde ilgi duymuşlardır. Tarih ile sıkı sıkıya bir ilişki içinde olmuşlardır. Tarih yazıcılığı başlamadan önce insanlar, tarihi, sözlü olarak dilden dile aktarır ve bu şekilde Tarih ile olan sıkı bağlarını korurlardı. Bu bağ onları hayatta tutar, direnç göstermelerini sağlar ve atalarının geçmişinden ders çıkarıp aynı hataları yapmamalarını sağlardı.

Sözlü Tarih geleneği, Tarih yazıcılığının başlaması ile önemini büyük ölçüde kaybetmiştir. Dilden dile yayılan efsaneler, destanlar, kahramanlıklar artık sözlü olmaktan çıkıp yazıya aktarılmış böylelikle Tarih ile ilgili her şey daha korunabilir hale gelmiştir.

Tarih yazıcılığı, sadece siyasi Tarih’in değil aynı zamanda insanlar arasındaki ritüellerin de günümüze ulaşmasını sağlamıştır. Toplumlar kendi inançları doğrultusunda birtakım ritüeller geliştirmişlerdir. Bu ritüeller onlar için yaşamın döngüsü hatta huzurlu bir ölümün mihenk taşı olarak görülmüştür. Bu temel düşünce insanların toplum içindeki düzenlerini ve bu düzenin devamının ne kadar önemli olduğunun da kanıtı olarak karşımıza çıkmaktadır.

Toplumlar, günlük yaşamda, dinde, siyasette ve geleneklerinde ritüelleri yaşatmaya çalışırken aynı zamanda onları sembolize etmeye çalışmışlardır. Bu sembolizasyon geleneği hemen hemen tüm toplumlarda görülür. İnsanlar bu sembolleri ayak bastıkları her yerde yaşatmaya çalışmışlardır. Özellikle ibadet ettikleri fiziki mekanların her yerine bu sembolleri büyük bir ustalıkla işlemişlerdir.

Sembolizasyon geleneğinin en yaygın görüldüğü yerlerden birisi de beş bin yıllık kadim tarihi ile Antik Mısır’dır. Antik Mısır, ilk defa Firavun Narmer tarafından, Aşağı ve Yukarı Mısır’ın birleştirilmesiyle büyük bir uygarlık haline bürünmüştür. İlk firavunun Akrep Kral olduğu söylense de Tarih arşivlerinde bununla ilgili belge yoktur. Bu yüzden, Narmer, Mısır’ı Mısır yapan ilk kişi olarak tarihteki yerini almıştır.

Antik Mısır halkı, çok tanrılı bir inanışa sahipti. Bu inanç sistemi içerisindeki tanrıların tasvir eden çalışmalar yapılmış ve bu tanrılarla özdeşleşmiş önemli semboller kullanılmıştır. Neredeyse her tanrı bir sembol ile tasvir edilmiştir. Bu durum Antik Mısır halkının dini hayatlarına ne kadar önem gösterdiğinin kanıtıdır.

Güneş Sembolü

Birçok kültürde güneş sembolü önemli bir yer tutmaktadır. Sıcaklık kaynağı olarak güneş, tutkuyu, canlılığı ve gençliği simgeler. Güneş, sadece dünyayı ısıtan bir kaynak değil aynı zamanda doğuş ve batışıyla, doğum ve ölümü simgeler.

Güneş, Antik Mısır’da o kadar değerlidir ki güneşi tanrılaştırmışlardır. En büyük tanrılarından biri olan Amon ve Ra, güneşi temsil etmişlerdir. Amon ve Ra zamanla birleşip Amonra adını almıştır. Antik Mısır’da doğan güneş tanrısı olan Khepri, güneşin gökyüzündeki yolculuğunu simgeleyen hayvan tersi topunu yuvarlayan bokböceği ile ilişkilendirilmiştir. Yeni yaşam ile de ilişkilendirilmiştir.

Ay Sembolü

Ayın gökteki döngüsel yolculuğu ve sürekli değişen biçimi ilk uygarlıklarda insan yaşamının döngüsü ile ilişkilendirilmiştir. Yeniaydan dolunaya, biçimlerinin her biri ve tutulmalarına özel anlamlar atfedilmiştir. İnsanın kaderini yönettiği de düşünülmüştür.

Ay sezgilerinizi ve duyarlılığınızı, sezgilerinizi ve duyarlılığınızı sembolize eder. Eski Mısırlılar ayın yeryüzündeki suları kontrol etmekten sorumlu olduğuna ve yaşamın büyümesine izin verdiğine inanırlardı. Yeniden doğuşu ve yenilenmeyi simgeleyen ay, ilahi olanla olan derin bağlantımızı temsil eder ve uzun zamandır mistik güçlere sahip olduğu düşünülmektedir.

Antik Mısır’da güneş kadar değer gören Ay, Tanrıça Bastet ile ilişkilendirilmiştir. Yunan Ay Tanrıçası Artemis ile ilişkilendirilen Bastet çoğunlukla kedi başlı olarak tasvir edilmiştir. Ay’ın bereketini sembolize eder.

Yıldız Sembolü

Uzay, tarih boyunca insanlar için hep bir gizem ve sonsuzluk olarak görüldü. Güneş battığında yeryüzünü bir fener gibi aydınlatan yıldızlara hep doğaüstü güçler atfedildi. 

Yıldızlar, yol göstericilik, ilahi etki ve esin kaynağı olarak görüldü. Yıldızların bu doğaüstü gizemi onların birçok alanda kullanılmasını da sağladı. Devletlerin bayraklarında, dinlerde ve ünlüleri ima ederken.

Gece gökyüzündeki en parlak yıldızlardan biri olan Sirius yıldızı, eski Mısır kültüründe önemli bir semboldü. Efsaneye göre, yıldızın yükselişi yeni bir firavunun gelişini (veya firavunun dirilişini) müjdeliyor ve tanrılardan gelen bir umut işareti olarak kabul ediliyordu. Antik Mısır’ın analık ve bereket tanrıçası İsis’in simgesi de Sirius yıldızıydı. Sirius yıldızı gökyüzünde belirdiğinde Nil bereketini bahşetmeye başlardı.

Ateş Sembolü

Ateş sembolü veya Alev, insanoğlunun bildiği en eski sembollerden biridir. Eski Mısırlılar ateşin yaşamın dört temel unsurundan birini temsil ettiğine inanıyorlardı (diğer üçü Toprak, Hava ve Su). Öldüklerinde öbür dünyada bir dizi döngüden geçeceklerine inanırlardı: doğum, yaşam ve ölüm.

Eski Mısır'da ateş sembolü sadece sıcak, kuru iklimi ve sürekli güneş ışığıyla ağaran toprakların çoğunu kaplayan öfkeli kızıl kum tepelerini değil, aynı zamanda hayat veren rolüyle güneşin ateşli ısısını da ifade ediyordu. Bu nedenle, ateş sembolü yaratılış ve bereket fikrinin yanı sıra yıkım ve arınma fikrini de içerir. Ateş güneşi ve meşaleleri, sonsuz yaşamı ve eril enerjiyi sembolize eder. Ateş Güneşi, Işığı ve Mutluluğu simgeler. Hayatınızda ışık ve mutluluğu temsil eden iyi bir alamet olduğu düşünülür.

Antik Mısır’da aslan başlı kadın biçiminde tasvir edilen Tanrıça Sekhmet elinde ateş püskürten bir kobra ile resmedilmiştir. Sekhmet, Mısır savaş tanrıçası olarak kurbanlarını ateşli oklarıyla öldürür ve bedeni yanan bir alev topu gibi ışıldardı.

Ankh Sembolü

Antik Mısır'da sonsuz yaşamın güçlü bir sembolü olan Ankh Sembolü bugün hala kullanılmaktadır. Ankh sembolü genellikle kendilerine iyi şans, bilgelik ve sağlık getireceğine inananlar tarafından takı olarak takılır. Ankh Sembolü sonsuz yaşamın güçlü bir sembolüdür. Aynı zamanda binlerce yıldır var olan ve her gün doğup batan güneş gibi her zaman bizimle olacak olan şeyi temsil eder.

Ankh sembolü sadece sonsuz yaşam ile ilişkilendirilmemiş aynı zamanda kadınlığı ve erkekliği de simgelemiştir. Üzerinde bulunan haç kombinasyonu Tanrıça İsis ve Tanrı Osiris’in birleşimini temsil eder. Aynı zamanda Osiris’in ölüme meydan okumasını simgeler.

Horus’un Gözü

Horus'un Gözü eski Mısır'da güçlü bir semboldü ve aralarında İsis ve Hathor'un da bulunduğu birçok tanrıyla ilişkilendirilirdi. Başlangıçta ayı temsil ediyordu ancak daha sonra sağlık, refah ve korumayı temsil eder hale geldi. 

Güçlü bir tılsımdır ve kullanımı binlerce yıl öncesine, Mısır'ın bilinen en eski hanedanlık dönemine kadar uzanır. Horus'un Gözü Mısırlılar tarafından kötülüklerden korunmak ve sağlıklarını korumak için bir tılsım olarak kullanılmıştır.

Göz, tanrıça Wadjet'te kişileştirilmiştir. Evrensel Ana Tanrıça Hathor'un oğlu Tanrı Horus'un gözüydü ve sol gözü çıkarıldıktan sonra takması için ona verilmişti. Horus'un gözü (wedjat veya udjat olarak da bilinir) eski bir Mısır koruma, kraliyet gücü ve sağlık sembolüdür. Göz, tanrıça Wadjet'te kişileştirilmiştir. "RA'nın Gözü" olarak da bilinir.

Horus Asası

Antik Mısır'ın sembolü Horus Asası. Pirinç ve altından yapılmış bu heykel, koruma ve kraliyet gücünün sembolüdür. Horus'un sağ elinde adalet asası ve sol omzunda otorite sembolü ile hüküm sürdüğü söylenir. Adalet asası gücü, organizasyonu ve birliği temsil eder. Otorite sembolü ise bir tüy veya başlıktı.

Horus'un antik sembolü tanrının asası olarak bilinir. Mısır mitolojisinde asa ya da sopanın bu tanrı tarafından firavunun yeryüzündeki hükümdarlığı sırasında onu dengelemek için kullanıldığı düşünülürdü. Mısır firavunları simgelendikleri her görselde ellerinde Horus Asası ile sembolize edilmişlerdir. İktidar ve güç göstergesidir.

Shen Halkası veya Yüzüğü

Antik Mısır Shen yüzüğü sonsuzluğun orijinal sembolü olarak lanse edilir. Ezoterik inisiyeler ve mistikler bu güçlü sembolü uzun zamandır bilinmeyene, hatta belki de zamanın kendisine kapı açmak için kullanıyorlar! Siz de yüzüğünüzü takın ve sonsuz değişim ve olasılığın pozitif enerjisini kendinize çekin.

Shen yüzüğü sembolü kadının gücünü ve İsis'in bilgeliğini temsil eder. Bu sembol iki ruhun birleşmesini temsil eder. Daire ilahi dişilliği temsil eder. Üçgen, insanın daha yüksek erdemlere ve özlemlere ulaşma yeteneğini sembolize eder. Bir Shen Yüzüğü iki ruh arasında bir bağ oluşturarak onları tek bir ruh olarak birleştirir.

Lotus Bitkisi

Lotus bitkisi, yaratıcılık ve bereket sembolüdür. Hindistan, Mısır, Çin ve Japonya’da çok saygı görür. Çamurlu sulardan lekelenmeksizin yetiştiği için de saflığı temsil eder. Lotus bitkisi sembolü eski Mısırlılar tarafından saflığın ve iyi şansın sembolü olarak kullanılmıştır.

Güzel ve hoş kokulu mavi lotus, çamurlu ve kirli sularda yetiştiği ve güneş ışınları vurunca açıp günbatımıyla birlikte yapraklarını kapadığı için kutsal sularda yaşamın doğmasını, doğurganlığı ve ölümü simgeler. Aynı zamanda Yukarı Mısır’ın da sembolüdür.

Antik Mısırlılar için lotus bir doğum ve yeniden doğuş simgesiydi. Tanrı Nefertem kimi zaman bir lotus üzerine uzanmış altın bir delikanlı ya da çocuk olarak tasvir edilen Güneş tanrı Ra ile ilişkilendirildi.

Uraeus Sembolü

Uraeus'un sembolü bir yılan ve tanrıça Wadjet'in başıdır. Taç veya kafa bandı olarak takılırdı. Uraeus kraliyet, güç ve ilahi otoritenin sembolüydü. Uraeus sembolünün görüntüsü, firavunlarının ruhunu temsil ettiği bazı eski Mısır sikkelerinde de yer almıştır. Kobra tanrıçası Wadjet'i temsil eden ve firavunu korumak için kullanılan Uraeus sembolü. Uraeus sembolü eski Mısır'da kraliyetin koruyucu sembolü olarak da kullanılmıştır.

Eski Krallık dönemine ait yazıtlarda, kraliyetin çeşitli sembollerinden biri olarak kralın tacında ve başlığında bir "Ureoia" kullanıldığı anlatılmaktadır. Bununla birlikte, genellikle Heru-behedet, Cennetin Efendisi ('Horus' onun doğum adıdır) olarak anılır. Hikâye şöyle devam eder. Tanrı Re tüm tanrıları kendisini korumaya çağırır ve onlar da tacının üzerine yerleştirdiği Uraeus yılanını yaratarak karşılık verirler.

İnsanların ilahi olsun veya olmasın içlerinde her zaman bir inanma isteği vardır. Taşa bile inanabilir. Bu tarihle kanıtlanmış bir gerçek değil aksine hakikatin kendisidir. Taşa inanan insan taşı da kutsal sayar ve ona motifler verir. Onu en güzel şekilde temsil etmeye çalışır. Antik Mısır da inançlar bu sembolleri ortaya çıkarmıştır.